بسته بندی چیست؟
در این بخش از آموزش صادرات و به نقل از بهار طاهری، به استانداردهای بسته بندی صادراتی، طراحی بسته بندی صادراتی، قوانین بسته بندی کالا در ایران و بسته بندی و حمل و نقل بر اساس دستورالعمل های استاندارد می پردازیم. بسته‌بندی به‌عنوان یک سیستم هماهنگ توصیف میشود که هدف از آن، آماده‌سازی کالا جهت حمل و نقل، توزیع، انبار کردن، فروش و مصرف است و معمولا توسط شرکت های بسته بندی صادراتی انجام می شود.
در تعریف دیگری بسته بندی، هنر، علم و تکنولوژی به جهت آماده‌سازی کالاها برای حمل و نقل و فروش است. از طرفی، وسیله‌ای جهت اطمینان از سلامت محصول در تحویل به آخرین مصرف کننده در بهترین شرایط با کمترین هزینه است. سه نوع بسته بندی برای کالاها وجود دارد که هر یک از این سطوح دارای اهداف مختلفی بوده و تفاوت هایی با یکدیگر را دارند.
انواع بسته بندی حمل و نقل
- بسته بندی اولیه
2. بسته بندی ثانویه
3. بسته بندی برای حمل و نقل
1- بسته بندی اولیه :
کالا در این سطح در ظرف مخصوص خود بسته بندی شده و به خریدار عرضه می شود، این نوع بسته بندی از نظر مصرف کننده یک بسته بندی اولیه و برای تولید کننده یک بسته بندی نهائی محسوب می شود؛ هدف از ایجاد این بسته بندی سهولت دسترسی به محصول و نگهداری از آن، توزیع مناسب، رعایت نکات بهداشتی، شناساندن و معرفی محتوای بسته بندی ، در نظر گرفتن عوامل ظاهری، روانی و هم چنین جلوگیری از تغییرات کمی و کیفی کالا می باشد
2- بسته بندی ثانویه:
این سطح از بسته بندی بین تولید کننده و توزیع کننده در جریان بوده و برای نگهداری و یکپارچه کردن برخی از کالاها استفاده می شود.
شرایط استفاده از بسته بندی ثانویه
1. بسته بندی بایستی در مدت زمان نگهداری در انبار و محوطه گمرک، مقاوم باشد
2. نوع کالا و تعداد آن بر روی بسته بندی درج شود
3. بسته بندی متناسب با حمل و نقل شهری باشد
4. قابلیت تخلیه و بارگیری بدون نیاز به وجود تجهیزات مکانیکی را داشته باشد
3- بسته بندی برای حمل و نقل
هدف از این بسته بندی این است که مشخصات مهم کالا و صفات اصلی آن در فاصله زمانی بین انبارداری، جا به جائی و حمل و نقل، حفظ شده و ازخطرات احتمالی جلوگیری شود. طراحی بسته بندی برای حمل معمولا توسط متصدیان انجام می شود و ارتباطی به خریدار یا فروشنده ندارد، از این بسته بندی تنها برای جا به جائی بار استفاده می شود.
8 نوع بسته بندی برای حمل و نقل وجود دارد که در 2 گروه مضاعف و ساده دسته بندی می شوند. منظور از بسته بندی ساده همان بسته بندی معمولی و بسته بندی مضاعف ترکیب کردن بسته های ساده و کوچکتر برای دستیابی به بسته های بزرگتر می باشد که هدف از طراحی آنها، کاهش دادن هزینه حمل و نقل و افزایش سرعت عملیات حمل و نقل است.
بسته بندی رول فلزات:
گاها برای بالا بردن مقاومت رول و عدم تغییر شکل رول از دایره به بیضی داخل آنها استوانه ای فولادی قرار میدهند. زیرا چنانچه رول ها دچار تغییر شکل شوند برای دستگاه های نورد و تولیدی مشکلات ثانویه ای را ایجااد خواهند کرد.
بسته بندی کارتن:
کارتن رایج ترین نوع بسته بندی در تمامی صنایع تولیدی می باشد. به نحوی می توان گفت زندگی بدون کارتن امکان پذیر نمی باشد. همه ما با نام و خود کارتن آشنا هستیم. کارتن از لایه های کاغذ فشره که به آن مقوا گفته می شود تشکیل می شود و معمولا دارای سه لایه می باشد. لایه چین دار میانی و دو لایه مسطح کهه از دو طرف آن را محصور کرده اند. ضخامت مقواهای مورد استفاده در یک کارتن به وزن و میزان تراکم کالایی که در آن قرار میگیرد بستگی دارد. برای بسته بندی انواع کالاها با کارتن به این موارد توجه فرمایید:
– جنس کارتن یا گرماژ مقوا
-علامتگذاری بر روی کارتن
-برچسب زنی بر روی کارتن
بسته بندی پلی بگ کیسه های چند لایه ای می باشند که برای محافظت از کالاهای جاذب رطوبت مثل: انواع مواد غذایی انسانی و دامی، قیر، گچ، سیمان و … بکار می رود.
بسته بندی جعبه چوبی (Wooden Box):
باکس ها یا جعبه های چوبی در اندازه و سایزهای مختلف طراحی و ساخته می شوند. این نوع بسته بندی بعلت استحکام بالای چوب در برابر فشار حاصل از وزن کالا، معمولا برای کالاهای سنگین مثل انواع موتور سیکلت، قطعات یدکی بزرگ، قایق و … استفاده می شوند.
نگله چیست؟
نگله در واقع به کالاهای خیلی بزرگ مثل ماشین آلات، تجهیزات، پمپ ها و … که قابلیت بسته بندی ندارند اطلاق می شود این محموله ها در حین حمل حتی لفافی هم جهت پوشش ندارند.
بسته بندی عدل:
نوعی بسته بندی برای منسوجات، پنبه، قماش و قالی می باشد. هر عدل فرش حدود 150 کیلوگرم وزن دارد. عدل خامه فرش حدود 75کیلوگرم و یک عدل ابریشم میانگین بین 20 تا 70 کیلوگرم وزن دارد.
بسته بندی اولیه کالا (بسته بندی صادراتی):
بسته بندی اولیه نوعی جلد و معرف کالا محسوب می شود و می توان گفت هر چه کیفیت، جذابییت و کاربری آن برای خریدار جذابتر باشد منجر به فروش بیشتر آن کالا می شود.
نکات مهم یک بسته بندی خوب صادراتی:
– گیرایی و جلب توجه مخاطب:
شکل ظاهری و گرافیک بسته بندی باید بنحوی باشد که خود را از بین انبوهی از محصولات درون قفسه ها به مشتری نشان دهد و مشتری را راغب به خرید خود کند. در این بخش از تیم های طراحی و گرافیک حرفه ای استفاده نمایید. به نحوی می توان گفت قلب تپنده شما بر روی قفسه های فروشگاه های زنجیره ای کشورهای دیگر ابتدا ظاهر بسته بندی و سپس ماهیت و کیفیت کالای شما می باشد. تجربه ثابت کرده است، مشتریان بسته بندی های جذاب و زیبا را سالها در منازل و یا محل کار خود نگه داری کرده و گاها از آن ها استفاده های دیگر می کنند.
– معرفی کالا:
یک بسته بندی خوب باید حتی از فاصله نه چندان نزدیک بیانگر ماهیت کالای درون خود باشد. این بخش مربوط به سلیقه و ذوق طراح می باشد. حتما نباید مشتری با نزدیک شدن و خواندن مشخصات محصول متوجه محتویات آن شود این نوعی ضعف محسوب می شود.
–سهولت نگهداری:
اگر کالای درون بسته بندی در یک بار مصرف تمام نمیشود و گاها مشتری در زمان های مختلف و بر حسب نیاز از آن استفاده می کند باید ترتیبی اتخاذ شود که بسته بندی بتواند از کیفیت و ماهیت کالا در بلند مدت مراقبت و محافظت کند.
–بهداشت بسته بندی:
بسته بندی باید بیانگر سلامت و تمیز بودن کالا باشد. منظور تنها داشتن مجوزهای بهداشتی نیست. یعنی علاوه بر این مجوزها بسته بندی حامی سلامت بهداشتی کالا هم باید باشد.
–حفاظت فیزیکی کالا:
بسته بندی باید از کالا در برابر فشار و تکان های حاصله مراقبت کند. پس جنس بسته بندی شما در این مقوله کارآیی پیدا می کند. مثال: کالای صادراتی شما نوعی لامپ می باشد. مسئول بسته بندی باید در انتخاب نوع بسته بندی و جنس آن دقت نماید. کوچکترین احمال در انتخاب نوع بسته بندی تضرر نهایی شما را در پیش خواهیکی از موضوعاتی که در زمان صادرات کالا اهمیت دارد و باید به آن توجه ویژه‌ای شود، بسته بندی صادراتی محصولات است، زیرا این موضوع بر بازاریابی و فروش محصولات، تاثیر چشمگیری دارد. زمانی که شما در حال انتخاب بسته بندی صادراتی هستید، باید به موضوعات گوناگونی مانند سلیقه مردم کشور هدف، قدرت خرید، فرهنگ مردم و مسائلی از این دست توجه کنید. حال شاید برای شما سوال پیش آید که بسته بندی صادراتی چیست و چه تفاوتی با بسته بندی معمولی دارد؟
چرا باید در زمان صادرات کالا از بسته بندی صادراتی استفاده کرد؟
صادرات محصولات یکی از زمینه‌های فعالیت به شمار می‌آید که اگر به‌درستی انجام شود، سود و فواید بسیاری را به همراه دارد. از همین رو استفاده از بسته بندی صادراتی می‌تواند به شما در راستای چنین هدفی کمک کند. در حقیقت شما باید بسته بندی را به‌گونه‌ای انتخاب کنید که هم محصول حفظ شود و آسیب نبیند و هم زیبایی و جذابیت بالایی داشته باشد.
به نوعی هدف اصلی از استفاده بسته بندی صادراتی و طراحی رول آپ را می‌توان به حداقل رساندن خطرهایی که برای محصول در زمان نگهداری و حمل‌ونقل پیش می‌آید در نظر گرفت. بنابراین متناسب با محصولی که تصمیم به صادر کردن آن دارید و کشور هدف، بسته بندی مناسبی را انتخاب کنید.
چرا استفاده از بسته بندی صادراتی اهمیت دارد؟
بهره‌گیری از بسته بندی صادراتی اهمیت بسیاری دارد، چرا که بر موضوعات و زمینه‌های گوناگونی تاثیر می‌گذارد. برای مثال می‌توان به مواردی چون کاهش ضایعات محصولات، ایجاد اشتغال، پشتیبانی از بخش‌های تولید داخل کشور، ایجاد تنوع بین محصولات و تجربه فروش بیشتر اشاره نمود.
همچنین موارد دیگری مانند قوی ظاهر شدن در رقابت با دیگر محصولات صادراتی، کمک به افزایش کیفیت کالاها، بالا بردن امنیت، بالا بردن ارزش‌افزوده‌های محصولات کشاورزی و … قابل اشاره هستند. بنابراین توصیه میشود که اگر قصد صادرات محصولی را دارید، حتما برای آن پک مناسبی را در نظر بگیرید.
استفاده از باکس و صندوق‌های حمل‌ونقل
اگر شما به تمام مواردی که در این مقاله به آنها اشاره شد توجه داشته باشید، می‌توانید بهترین بسته بندی صادراتی را بر اساس محصولی که دارید، انتخاب کنید و در زمینه فعالیت خود شوید.