فلسفه توجه به هندوانه، فال حافظ و آجیل در شب یلدا چیست؟

گروه فرهنگ خبرگزاری آنا دکتر. سعید تصدیری یکی از اساتید زبان و ادبیات فارسی همزمان با طلوع شب «یلدا» یادداشتی را در اختیار آنا قرار داد که در ادامه می خوانید؛

چشمان خود را ببندید و خود را در گذشته تاریخ ایران تصور کنید. به زمانی دور، چندین هزار سال پیش! شاید هفت هزار سال پیش یا حتی بیشتر! ما دقیقاً نمی دانیم، اما به نظر می رسد در دوره ای هستیم که بشریت هنوز «خط» را اختراع نکرده است. اینجا در طولانی ترین شب سال هستیم، شبی که بعدها «یلدا» نامیده شد.

یلدا نام سریانی است به معنای تولد یا تولد! «شب چله» نیز به همین معناست و این عدد مربوط به تولد یا تولد دوباره است: چله نوشانی، چهلم متوفی، نوزاد و ….اجداد ما در این دیار بر اساس گردش مداوم ماه و خورشید و گذر فصول به تقویمی رسیدند که در آن طولانی ترین شب سال یعنی یلدا را گرامی داشتند، به اعتقاد آنها خورشید متولد شده است. تاریکی این شب

چه باور مرموزی: شب طولانی و تاریک بالاخره آبستن «خورشید» می شود.ضرب المثل خودمان: «پایان شب تاریک سپید است» و در میان ناامیدی ها نماد یک رویداد روشنگر است. خورشیدی که در ابتدای فصل زمستان متولد می شود می تواند نوید روزهای خوب و گرم باشد و به راستی چه گرما و منبعی قوی تر از خورشیدی است که بتواند جهان را گرم نگه دارد؟با ذهن مدرن امروزی به داستان نگاه نکنیم، بلکه با عینک ایرانیان باستان به ماجرا نگاه کنیم.

اجداد ما در گاهشماری و تقویم خود سال را به 2 «انقلاب» یا دو فصل تابستان و زمستان تقسیم می کردند و به جای بهار و پاییز از نام «اتیدال» استفاده می کردند.

آنها فاقد تلسکوپ های پیشرفته و فضاپیماهای پیشرفته بودند. آنها فقط به آسمان نگاه می کردند، حرکت ماه، خورشید و ستارگان را تماشا می کردند و آب و هوا و تغییرات آب و هوایی کشورشان را اندازه گیری می کردند. سرانجام به همان شیوه اساسی و بر اساس تجربیاتی که بشر در طی سالیان متمادی، نسل های متمادی به دست آورده است، به این نتیجه رسیده اند که در طول سال در دو زمان شب و روز برابر است. همچنین سالی یک بار طولانی ترین روز و طولانی ترین شب را در این کشور تجربه می کنیم.

علم جدید نجوم می گوید که «زمین» در مداری به نام منظومه شمسی به دور خورشید می چرخد ​​و در عین حال با یک حرکت موقعیتی به دور خود نیز می چرخد; این چرخش با شیب 23.5 درجه صورت می گیرد و بنابراین با ورود تابش خورشید به نیمکره شمالی زمین، برابری روز و شب (اعتدال تولد) صورت می گیرد; وقتی آن را با عنوان «نوروز» جشن می گیریم؛ با ادامه حرکت پرتوهای خورشید در نیمکره شمالی، روزها طولانی‌تر و شب‌ها کوتاه‌تر می‌شوند تا اینکه اول ژوئیه، طولانی‌ترین روز سال (فصل انقلاب/تابستان) را می‌بینیم که بار دیگر شاهد برابری روز و شب (اعتدال پاییزی).

این زمانی است که پرتوهای خورشید به نیمکره جنوبی نفوذ می کند و به مرور زمان روزها کوتاه و شب ها طولانی تر می شود تا اینکه در 30 دسامبر به طولانی ترین شب سال می رسیم که آغاز انقلاب یا فصل زمستان است. ، و این روند تا اعتدال بهاری ادامه دارد.در ایران باستان به طولانی ترین شب سال توجه می شد زیرا اعتقادات زیادی پیرامون آن وجود دارد.

آنها جهان را مبتنی بر دو نیروی خیر و شر می دانستند و همه چیزهای منفی و مثبت جهان را تحت الشعاع قرار می دهد. از نظر اجداد ما این دو را نمی توان در یک جا جمع کرد و مانند چراغی که در دو حالت روشن یا خاموش است و صورت دیگری ندارد وجود انسان یا باید پذیرای کثیفی باشد یا دارای صفات نیکو باشد. از خدا

با این تقسیم، تمام صفات خوب مرتبط با جهان نور و تمام بدی های جهان به دنیای تاریک و سیاه شیطانی بستگی دارد.

بر اساس این فلسفه، در یلدا که طولانی ترین شب سال است، اهریمن قدرت بیشتری برای مقابله با دنیای خیر دارد و بنابراین باید با تجهیزات کامل تری به مبارزه با این تاریکی ها برویم. شب آبستن «خورشید» است و این نماد به شکل هندوانه قرمز در سفره های یلدا حضور دارد.

استفاده از میوه هایی با دانه های درشت مانند انار و دانه های متعدد مانند آجیل، نشانه برکت این سفره ها در برابر لاغری شیطان است. ایرانیان تا آخر شب یعنی تا صبح آغاز زمستان در کنار عزیزان خود می نشینند و شب را با شادی و خوشی سپری می کنند تا اهریمن برنده نمادین این داستان باشد:

این قافله زندگی به طرز باورنکردنی می گذرد

داریب دمی موفق با طرب

ساقی غمگین حریف چه خواهد خورد؟!

شب از جام می گذرد

شاعران ما روح این شب را درک کردند و دانستند که اگرچه تاریکی این شب طولانی ترین اتفاق ممکن است، اما پیروزی نور بر تاریکی حتمی است. در میان این بزرگان، جایگاه شعری «حافظ» بی نظیر و خاص است.

خودش هم نمی داند چه نقش شگفت انگیزی در بازتولید «امید» و «امید» در میان مردم کشورش داشته است; به نظر می رسد همه مردم ایران می خواهند از او بشنوند که آرزوهایشان به حقیقت می پیوندد.

در این تاریکی طولانی با برق امید در چشمانمان به سراغ دیوان حافظ می رویم و با او می خوانیم:

دوستان گره زلف یار را باز کنید

شب خوبی است، این داستان را بگویید

تنها بودن انسان است و دوستان با هم هستند

و یکبار بخوان و تعریف کن