ماجرای ترور رهبر ارشد سپاه صحابه/ اهداف گروه چیست و چه کسانی حامیان مالی هستند؟

رسول سلیمی: بعد از حمله تروریستی داعش به کرمان، رسانه‌های پاکستانی از ترور مولانا مسعود الرحمان از چهره‌های برجسته اهل‌تسنن و معاون دبیرکل شورای علمای سنی در شهر اسلام‌آباد پایتخت پاکستان توسط مهاجمان ناشناس خبر دادند. پلیس اسلام‌آباد اعلام کرد که خودروی این شخصیت مذهبی هدف تیراندازی مهاجمان قرار گرفت و وی در دم جان سپرد.

سپاه صحابه یکی از گروه‌های افراطی و مسلح وابسته به مدارس دیوبند در پاکستان سپاه صحابه است که توسط مولانا جهنگوی در سال ۱۴۰۴ قمری تأسیس شد. علت اصلی به‌وجودآمدن سپاه صحابه را باید در رخدادهای پاراچنار جستجو کرد. بعد از حمله شوروی به افغانستان برخی از افغانی‌های سنی به مناطق کوهستانی ایالت سرحد وارد شدند و پس از مدتی از طرف دولت وقت پاکستان مورد حمایت قرار گرفتند و در این مناطق گسترش یافتند. این عده کم‌کم به شهر شیعه‌نشین پاراچنار وارد شدند.

‏رهبر ارشد سپاه صحابه ترور شد

داعش مسئولیت یک انفجار دیگر را به عهده گرفت

منطقه پاراچنار به دلیل موقعیت جغرافیایی اش به محلی برای عبور و مرور احزاب هفت گانه جهادی افغانستان تبدیل شد. در آن زمان دولت پاکستان به ریاست ضیاء الحق به شیعیان پاراچنار پیشنهاد داد به دلیل رفت‌وآمد افغان‌ها و ناامنی‌های احتمالی، باید این محله را ترک کرده، به محله جوزاره در شهرستان هنگو کوچ کنند؛ اما شیعیان با این طرح مخالفت کردند.

در همین راستا در سال ۱۴۰۱ قمری با پشتیبانی دولت ضیاء الحق گروهی به نام «سواد اعظم اهل سنت» در شهر کراچی تشکیل جلسه داده و در مدت کوتاهی با افراطی گری به تخریب مساجد و حسینیه‌های شیعیان و ترور برخی از بزرگان شیعه در این محله پرداختند.

در اوایل ۱۴۰۲ قمری اولین در گیری‌ها در پاراچنار آغاز شد. در آن زمان مهاجران دیوبندی افغان در منطقه صده در کرم ایجنسی به شیعیان حمله کردند. در واقع منطقه صده به پایگاهی برای این افراطی‌های مهاجر تبدیل شده بود. این حادثه از آنجا شکل گرفت که شیعیان منطقه پاراچنار برای آزادی خرمشهر جشن بزرگی گرفتند. دولت ضیاء الحق و اهل سنت دیوبندیه پاکستان از جشن پیروزی و تیراندازی هوایی شیعیان ناراحت شدند. در همین راستا سرویس اطلاعاتی پاکستان (آی اس آی) با حمایت آمریکا و عربستان، سپاه صحابه پاکستان را به وجود آورد. سپاه صحابه به دلیل حمایت دولت با سرعتی بی سابقه در سراسر کشور گسترش یافت. مراکز فعالیت سپاه صحابه شهرهای سیالکوت، فیصل آباد، جهنگ و مانند آن است که قبلاً محل فعالیت مبلغان شیعه بود و تاسیس آن به عنوان یکی از روش‌های سنیان در مبارزه با شیعیان تحلیل شد.

یکی از اهداف اصلی سپاه صحابه، دفاع از احترام به صحابه پیامبر، مبارزه با افکار شیعیان به بهانه مخالفت با صحابه، مبارزه با انقلاب اسلامی ایران و تحریک شیعیان پاکستان است. سپاه صحابه یکی از اهداف اصلی خود را مبارزه با عزاداری امام حسین (ع) معرفی کرده و در مجله «خلافت راشده» بارها آن را مطرح کرده و از دولت پاکستان خواستار برچیده‌شدن تمامی حسینیه‌ها و تعطیلی مراسم عزاداری عاشورا در کلیه مدارس و دانشگاه‌ها شده است.

سپاه صحابه گروه‌های وابسته دیگری در جهت پیشبرد اهداف خود مانند گروه «سواد اعظم» به رهبری مولانا اسفندیار و سلیم الله خانی و گروه «حرکه الانصار و تنظیم الدعوه» را تأسیس نموده است. مراکز این گروه بیشتر در نواحی جنوبی پاکستان و منطقه مرکزی و پر جمعیت پنجاب و شمال کراچی واقع شده و تعداد دفاتر این گروه به ۵۰۰ دفتر می‌رسد و حدود ۱۰۰ هزار نفر عضو دارد. این گروه با مدارس دیوبندی پاکستان ارتباط گسترده داشته و بیشترین نیروهای خود را از بین دانش‌آموختگان این مدارس انتخاب می‌کنند. سپاه صحابه در کشورهایی همچون امارات متحده عربی، عربستان سعودی، بنگلادش و کانادا دفتر دارد و بسیاری از حوزه‌های علمیه و مدارس در پنجاب توسط این گروه اداره می‌شود.

بعد از ترور مولانا جهنگوی موسس سپاه صحابه، در سال ۱۴۱۰ قمری، مولانا اعظم طارق مسئولیت این گروه را به عهده گرفت. منبع درآمد این گروه از ناحیه سنی‌های افراطی عربستان و خلیج فارس و فرقه‌های متعصب داخلی مانند گروه «جماعت اسلامی» و گروه «جمعیت علمای اسلام» تأمین می‌شود.

بعد از حمله آمریکا به افغانستان در سال ۱۴۲۱ قمری و حمایت سپاه صحابه از طالبان، پرویز مشرف فعالیت سپاه صحابه را ممنوع اعلام کرد. بعد از آن اعظم طارق فعالیت خود را تحت عنوان جدیدی به نام «ملت اسلامیه» آغاز نمود که در ۱۵ نوامبر ۲۰۰۳ فعالیت این گروه نیز ممنوع شد. در ۶ اکتبر ۲۰۰۳ اعظم طارق ترور شد و پیروان او تشییع جنازه باشکوهی برای وی گرفتند و طی آن چندین رستوران و سینما را به آتش کشیدند. پس از آن فشار دولت پاکستان بر این گروه بیشتر گشت و تا امروز همچنان فعالیت آنان در پاکستان ممنوع است.

ترور مولانا مسعود الرحمن از چهره‌های برجسته اهل‌تسنن و معاون دبیرکل شورای علمای سنی در شهر اسلام‌آباد پاکستان، بیش‌ازپیش به نقش این گروه در تحریک افکار سلفی ضد شیعه اشاره دارد که تقویت‌کننده اندیشه‌های تروریستی علیه شیعیان است. موضوعی که پاکستان باید بیش از هر زمانی کنترل‌های امنیتی خود را نسبت به گروه‌های تندرو افزایش دهد.

۳۱۱۲۱۳