پیام های سفر وزیر دفاع عربستان

این رویداد نشان می دهد که روابط ریاض – تهران از مراحل اعتمادسازانه عبور کرده و در یک مسیر راهبردی قرار گرفته است.پیام های این سفر ذیلا مرور می شود.

1.سفر وزیر دفاع عربستان به ایران و تسلیم نامه پادشاه این کشور به حضرت آیت الله خامنه ایدارای چند پیام مهم است.معمولا سفر وزرای دفاع به کشورهای دیگر نشان از اعتماد بالای دو کشور نسبت به یکدیگر دارد و اینکه وزیر دفاع به عنوان فرستاده ویژهحامل پیام رئیس کشور خود باشدبه معنای میزان احساس مسئولیت طرفین در قبال تهدیدات امنیتی مشترک است. رویکرد جمهوری اسلامی ایران نسبت به عربستانهمواره بر مبنای تقویت دوستی و افزایش نقاط مشترک با پرهیز از برجسته سازی اختلافات بوده و بعد از پیروزی انقلاب اسلامیهیچگاه انگیزه ای برای تعرض به همسایگان عرب و مسلمان بویژه عربستان نداشته است.ایران در منطقه خلیج فارس به حفظ امنیت این منطقه توسط کشورهای مستقر توجه داشته و بطور جدی مخالف دخالت قدرت های بیگانه برای ایجاد امنیت در این آبراه بوده است.امروز نیز احساس مسئولیت برای همکاری های نظامی و دفاعی جهت تامین امنیت خلیج فارس می تواند یکی از  دلایل توجیهی سفر خالد بن سلمان به تهران باشد.

2.طبعا جنایات بیست ماهه اخیر اسرائیل در فلسطین و نسل کشی مردم غزه که تنفر و انزجار جهانی را نسبت به رژیم صهیونیستی در پی داشتهزمینه لازم را برای نوعی تفاهم و یکپارچگی میان کشورهای اسلامی فراهم کرده و سفر وزیر دفاع عربستان به تهران را می توان در این رابطه ارزیابی کرد.از قبل نیز پیش بینی می شد احساس مسئولیت دنیای اسلام در دفاع از قبله اول مسلمین و رویکردهای ضد انسانی آمریکا و اسرائیل نسبت به مردم بیدفاع فلسطین باعث تقویت اتحاد در میان کشورهای مسلمان شود.در عین حال شرایط خاص منطقه باعث شده تا کشورهای عربموضوع فلسطین را فقط یک مقوله عربی نپندارند و در صد آن باشند که به ظرفیت های موجود در جهان اسلام برای مقابله با رژیم اشغالگر قدس توجه کنند.در این شرایط تعلیق یا قطع روابط سیاسی با اسرائیل یا تحریم اقتصادی و حتی ایجاد یک جبهه توانمند نظامی علیه صهیونیسم با توجه به توانائی های مشترک کشورهای مسلمان از جمله ایران و عربستان امکانپذیر است.امروز که جنایات اسرائیل موجب توقف طرح ابراهیم برای عادی سازی روابط اعراب و تل آویو شده و حضور امنیتی و اطلاعاتی اسرائیل در کشورهای حوزه خلیج فارس کاهش یافتهبهترین زمان برای اتحاد این کشورها برای حمایت از آرمان آزادی فلسطین است.
3.با توجه به رویکردهای زیاده خواهانه کشورهای غربی بخصوص آمریکا نسبت به عربستانبن سلمان ولیعهد سعودی به دنبال ایجاد توازن در سیاست خارجی است و در عین حفظ روابط دوستانه با غربتقویت ارتباطات با روسیهچینایران و کشورهای آسیایی و حوزه قفقاز را در دستورکار دارد.بن سلمان برای ساخت یک کشور مدرن به دنبال تعدیل ساختاراقتصادی و توجه به کاهش اتکا به انرژی های فسیلی است و به همین دلیل تامین مطالبات پرهزینه و بی نتیجه کشورهای غربی را از اولویت خارج کرده است.در این مقطعتقویت روابط ایران و عربستان به عنوان دوقدرت بزرگ نفتی و همچنین دو کشور مهم اسلامیعلاوه بر شکل دهی به تعاملات جدید سیاسی و اقتصادی بین دو کشور وتنظیم بازار نفتمی تواند منجر به گسترش ثبات و امنیت در منطقه شود.حمایت عربستان سعودی و دیگر کشورهای خلیج فارس از جمله امارات متحده عربی قطر کویتعمان و حتی بحرین از مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا و حق ایران برای داشتن انرژی هسته ای برای مصارف صلح آمیز نیز نشان از تحول در سیاست خارجی این کشورها دارد.

 4.پیام دیگر سفر وزیر دفاع عربستان تائید کننده موفقیت سیاست راهبردی ایران برای تقویت روابط با همسایگان بخصوص در خلیج فارس است.در واقع تنظیم سیاست همسایگی که در دولت سیزدهم برجستگی خاصی داشت منجر به حل و فصل مسائل ایران و عربستان سعودی شد و روابط دو کشور روند سازنده ای آغاز کرد.در همان زمان آیت الله خامنه ای با ابراز خرسندی از آغاز روابط مجدد ایران و عربستان گفتند:«این موضوعات نتیجه سیاست خوب دولت جناب آقای رئیسی برای گسترش و تقویت روابط با همسایگان و کشورهای منطقه است» ایشان ابراز امیدواری کردند که «با گسترش ارتباطات دولت ها امت اسلامی شوکت و عظمت خود را بازیابد.» با روی کار آمدن دولت چهاردهم و ادامه رویکرد تقویت ارتباطات با همسایگان که با تماس های مستمر مقامات ارشد و بخصوص وزرای امورخارجه دو کشور همراه شدمسیر اعتمادسازی را طی کرد و با تمایل طرفین برای نگاه راهبردی به روابط منجر به سفر نماینده ویژه پادشاه سعودی به ایران شد.در دیدار اخیر نیز رهبر معظم انقلاب خطاب به وزیر دفاع عربستان گفتند:«اعتقاد ما این است که ارتباط میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان برای هردو کشور مفید خواهد بود و دو کشور می توانند تکمیل کننده یکدیگر باشند.»

در مجموع سفر فرستاده پادشاه عربستان به تهران را می توان آغاز فصل جدیدی در روابط دو کشور دانست و طبعا دستگاههای دیپلماسی دوکشور کماکان تقویت روابط دوستانه را دنبال کرده و موجب تسریع در روند سازنده مناسبات تهران-ریاض خواهند شد.