غذا برای دندان ارتودنسی
یکی از سوالاتی که برای افرادی که ارتودنسی دندان انجام داده‌اند پیش می‌آید، این است که بعد از ارتودنسی چه بخوریم؟ زیرا تغذیه در دوران ارتودنسی اولین گامی است که باید به دقت آن را کنترل و رعایت کنید. اگرچه امروزه درمان ارتودنسی با استفاده از ابزارها و تجهیزات محکم و به‌روز انجام می‌شود، با این حال بهتر است مراقبت‌ها و احتیاط‌های لازم رعایت شود.
به همین خاطر بسیاری برایشان سوال پیش می‌آید که در زمان ارتودنسی چه بخوریم؟ به طورکلی غذاهای چسبناک، سفت یا موادی که نیاز به جویده شدن زیاد دارند، برای شخصی که ارتودنسی انجام داده، مضر است. بهتر است برای رعایت هر چه بیشتر تغذیه دوران ارتودنسی یک لیست غذاهای نرم آماده کرده باشید و بیشتر از این غذاها استفاده کنید و به‌محض شروع درمان، از مصرف برخی گوشت‌ها، سبزیجات و نان‌های سفت بپرهیزید.
به محض قرار گرفتن بریس در دهان بهتر است مواد غذایی سفت و خام یا مواد سختی مانند بعضی گوشت‌ها، سبزیجات و نان‌ها را از رژیم غذایی حذف کنید و غذاهای نرم را جایگزین آنها نمایید. البته عادت کردن به این رژیم غذایی جدید دشوار است، اما به خاطر بسپارید که مادامی که تحت درمان ارتودنسی هستید، بریس‌ها عامل تعیین کننده انتخاب غذا هستند!
افراد دارای ارتودنسی چه مواردی را باید رعایت کنند؟
لازم نیست در مدت ارتودنسی از تمام غذاهای مورد علاقه خود دست بکشید، با این حال باید بدانید که بعد از ارتودنسی بیمار باید غذاهایی را میل کند که به براکت‌ها و سیم‌های نگهدارنده و متصل کننده بریس‌ها آسیب نزند، پس مواد غذایی نرم بهترین انتخاب و از غذاهای مناسب برای ارتودنسی، مخصوصا در روزهای اول است. که با میل کردن به یاد داشته باشید که با عدم رعایت تغذیه در ارتودنسی، مدت درمان ناخواسته طولانی می‌شود.
در ادامه فهرستی از غذاها و کارهایی را بررسی می‌کنیم که باید بعد از ارتودنسی از آنها اجتناب شود:
- از جویدن خودکار، مداد و ناخن اجتناب کنید؛ این عادت‌ها بیش از هر چیز دیگر به بریس آسیب می‌زند.
- از خوردن مواد غذایی چسبناک خودداری کنید.
- مواد غذایی سفت یا ترد را از رژیم غذایی خود حذف کنید.
- از گاز زدن به هر خوراکی دارای هسته، پر کردنی سفت یا در کل مرکز سخت خودداری کنید. برای مثال دنده یا پای مرغ را به دندان نکشید؛ اول گوشت را از استخوان جدا کنید.
- خوراکی را با دندان جدا نکنید؛ برای مثال سیب را با چاقو به تکه‌های کوچک ببرید و این تکه‌ها را با دندانهای عقب بجوید.
بعد از ارتودنسی چه غذایی نخوریم؟
مهم است که بدانید در زمان ارتودنسی و به خصوص روز اول ارتودنسی چه باید خورد؛ نکته اصلی این است که از خوردن غذاهای سفت که باعث آسیب رساندن به بریس‌ها می‌شود اجتناب کنید. در زیر ما لیستی از غذاهایی که بهتر است بعد از ارتودنسی نحوریم را آورده ایم.
- ذرت بو داده یا همان پاپ کورن: همانطور که می‌دانید هسته پاپ کورن بعد از مصرف در اکثر مواقع در دندان گیر می‌کند؛ زمانی که شما ارتودنسی می‌کنید گیر کردن هسته پاپ کرن دردناک‌تر و در آوردن آن سخت‌تر است، حتی ممکن است باعث تورم و درد در لثه و اطراف سیم‌کشی دندان شود.
- آجیل و خشکبار: برای مصرف آجیل حتما با دست پوست آنها را جدا کنید و یا آن را به صورت قطعات کوچک مصرف کنید و یا به کمک دندانهای عقب بجوید.
- از خوردن آدامس، آب نبات و شکلات سفت و چسبناک خودداری کنید.
- یخ یکی از چیرهایی است که در طول دوره درمان ارتودنسی نباید مصرف کنید.
- چیپس، پفک و سایر تنقلات خشک و چسبناک
- بلال :جزء غذاهایی است که باید از خوردن آن اجتناب کرد؛ زیرا در دندان گیر می‌کند و باعث درد در لثه می‌شود.
- پیتزا و ساندویچ‌های خشک و سفت را دندان نزنید.
- کلوچه و شیرینی‌های سفت را نخورید
باید سعی شود از جویدن و گاز زدن غذاهای سفت مخصوصاً با دندانهای پیشین ممانعت به عمل آید. همچنین بهتر است مواد غذایی زیر را ابتدا خرد کرده و بعد میل کنید:
- سبزیجات خام
- نان تست و نان های برشته
- نان سفت مانند سنگک
- میوه‌های هسته دار: ابتدا هسته میوه را جدا کرده و بعد آن را به قطعات کوچک تقسیم و میل کنید.
- میوای دیگر مثل سیب و خیار که سفت هستند را به برش های کوچک تقسیم کنید و با دندانهای عقب بجوید.
- گوشت
- انواع برگر
- پیتزا با پنیر زیاد
غذاهای مناسب برای ارتودنسی چیست؟
رعایت رژیم غذایی سالم و مغذی برای حفظ سلامت دندان و تمام بدن ضروری است. هر چه سالم‌تر باشید، نتیجه بهتری از ارتودنسی خواهید گرفت، چرا که با شناخت غذاهای مناسب برای ارتودنسی و همچنین بایدها و نبایدهای ارتودنسی، تمام مواد غذایی لازم برای استخوان‌ها و بافت‌های در حال تغییر فراهم می‌شود. در زیر لیستی از غذاهای نرم و مقوی را آورده ایم که متخصص ارتودنسی به شما پیشنهاد میدهند که از آنها استفاده کنید تا نتیجه بهتری بگیرید.
- غذاهای نرم مانند انواع سوپ‌ها
- نان: برش‌های کوچک نان، بیسکوییت، مافین، نان مکزیکی (تورتیلا)
- لبنیات: پودینگ، ماست، بستنی، پنیر نرم
- گوشت سفید و قرمز: مرغ نرم، برش‌های نازک گوشت قرمز
- غلات: برنج و پاستا
- غذاهای دریایی: ماهی تون، خرچنگ، ماهی سالمون؛ دقت کنید که باید خار تمام ماهی‌ها گرفته شود.
- سبزیجات: سیب زمینی شیرین، نخود سبز، پوره سیب زمینی، انواع سبزیجات بخارپز
- میوه: موز، گلابی، پوره سیب، پرتقال
- شیرینی‌ها یا تنقلات نرم و غیرچسبنده
- هندوانه و طالبی
- انگور
- ژله و کره بادام زمینی
- اسپاگتی، ماکارونی و پنیر و دیگر غذاهای تهیه شده با رشته
هرچند که ممکن است رعایت این رژیم غذایی در ابتدای کار، دشوار به نظر برسد ولی می‌توان با انجام چند راهکار ساده مانند یافتن جایگزین مناسب برای غذاهای ممنوعه، از دسترس خارج کردن آنها، آرام غذا خوردن و… تغذیه دوران ارتودنسی را به بهترین نحو انجام داد.
بعد از ارتودنسی متحرک چه غذایی بخوریم؟
ممکن است که شما ارتودنسی متحرک انجام داده باشید و برایتان سوال باشد که بعد از ارتودنسی چه غذایی بخوریم؛ در زمان استفاده از ارتودنسی متحرک قاعدتاً نباید هنگام غذا خوردن با بریس مشکلی داشته باشید؛ اما اگر نتوانستید با وجود بریس در دهان غذا بخورید و به اجبار آن را درآوردید، حتماً بریس را در جعبه مخصوص یا پلاستیکی قرار دهید تا آسیب نبیند و آن را بلافاصله پس از صرف غذا در دهان بگذارید.
رعایت رژیم غذایی محتاطانه برای جلوگیری از آسیب دیدگی دندان‌ها، لثه‌ها و بریس ضروری است. مواد غذایی چسبناک و سخت و نیازمند جویدن زیاد را مدتی کنار بگذارید و از آشامیدن نوشیدنی‌های گازدار و قندی، از جمله نوشابه‌های رژیمی و آب میوه‌های تازه اجتناب کنید.
دو یا سه بار در روز تمیز کردن و مسواک زدن دندان‌ها با خمیردندان حاوی فلوراید بسیار مهم است؛ هنگام مسواک زدن بریس را دربیاورید.
تغذیه در زمان ارتودنسی (فهرست غذاهای ممنوعه در زمان ارتودنسی)
اگرچه بریس های با فناوری مدرن ساخته شده اند و استحکام زیادی دارند، اما احتمال آسیب دیدن و شکسته شدن آن ها همچنان وجود دارد. بنابراین شما باید در طول مدت زمان ارتودنسی حتما از بریس های (سیم و براکت و …) خود مراقبت کنید. یکی از اصول مراقبتی از بریس ها و کلا وسایل ارتودنسی ثابت اجتناب از مصرف برخی مواد غذایی و خوراکی ها است.
به طور کلی، تمام افرادی که ارتودنسی انجام داده اند (چه ثابت و چه ) باید از مصرف غذاهای چسبناک، سفت و سخت یا آن هایی که نیازمند جویدن زیادی هستند خودداری کنند. و فقط و توصیه شده را مصرف کنند. برخی از غذاهای ممنوعه در زمان ارتودنسی که باید از مصرف آن ها اجتناب کرد عبارتند از:
- ذرت بو داده
- آجیل و خشکبار
- آبنبات ها (که هم چسپناک هستند و هم سفت و سخت)
- آدامس (از هر نوع)
- یخ
- چیپس ذرت
- پیتزا
- کلوچه های سفت و سخت
- شکلات چسبناک یا سفت
- بلال
- سبزیجات خام
- نان های بسیار برشته و یا آن هایی که کاملا پخته نشده اند ( مانند بربری، سنگگ، نان های محلی ضخیم و …)
- انواع میوه (برخی میوه های رسیده مانند سیب ترش و تمام میوه های نرسیده)
- پیتزاهای حاوی مواد سفت و پنیر پیتزای زیاد (به دلیل چسپنده بودن)
- گوشت (مخصوصا گوشت نپخته)
- همبرگر و سایر ساندویچ های مشابه
آیا می دانستید که ارتودنسی نامرئی با الاینرها (برخلاف سایر روش های ارتودنسی) هیچ محدودیت غذایی ندارد؟ این را متخصص ارتودنسی نامرئی به شما میگوید. با این روش شما می توانید دندان های خود را مرتب کنید و همزمان از خوردن غذاهایی که دوست دارید (بدون محدودیت) لذت ببرید.
سوالات رایج در خصوص غذا خوردن با ارتودنسی
- آیا غذا خوردن با ارتودنسی برای همه مشکل است؟
اصولا غذا خوردن با ارتودنسی مانند روزهای قبل از درمان است اما برای اینکه آسیبی به وسایل ارتودنسی وارد نشود شما نمی توانید برخی چیزها را بخورید. بجز چیزاهای سفت و سختی که لیست کردیم، دیگر منعی در خوردن ندارید. سختی در خوردن نیز پس از چند روز برطرف می شود.
- آیا بچه ها با وجود ابزارهای ارتودنسی در طول درمان لاغر می شوند؟
خیر در ارتودنسی فقط طی چند روز اول ممکن است کمی حس ناراحتی برای بچه ها پیش بیاید و این طود برطرف می شود. به جز این نکات و توصیه های مطرح شده منجر به کاهش وزن نخواهد شد و کودک با دریافت رژیم متعادل می تواند به رشد خودش ادامه دهد. والدین نباید نگران این مساله باشند.
- رژیم غذایی در زمان مرتب شدن دندان در کودکان و بزرگسالان فرق می کند؟
نه لزوما، تقریبا لیست تمام غذاهای موجود در این مقاله چه موارد ممنوعه یا توصیه شده در بزرگسالان و کودکان باید در نظر گرفته شود و تفاوتی در این خصوص وجود ندارد.