انواع اظهارنامه حقوقی چیست؟
در قانون آیین دادرسی مدنی، یکی از ابزارهایی که برای احقاق حقوق افراد وجود دارد، اظهارنامه حقوقی است. با استفاده از اظهارنامه، فرد میتواند گفتههای خود را به اطلاع دیگران برساند. به این گفتهها، اظهارات گفته میشود. همانطور که از نام آن مشخص است، اظهارنامه حقوقی یک روش مهم و کاربردی برای بیان خواستههای افراد در مورد معاملات و تعهدات و مطالبه حقوق است.
در سالهای اخیر، با روی کار آمدن دفاتر خدمات قضایی، امور مربوط به ارسال، پیگیری و پاسخ اظهارنامه حقوقی بهصورت الکترونیکی انجام میشود. در این مقاله قصد داریم در مورد اظهارنامه حقوقی، انواع اظهارنامه مالیاتی و نحوه ارسال اظهارنامه حقوقی صحبت کنیم.
اظهارنامه چیست؟
براساس ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی، اظهارنامه نوشتهای است که از آن برای احقاق حق استفاده میشود. این نوشته مطابق مقررات قانونی تنظیم میشود و در واقع یک راه رسمی جهت مطالبه حق بوده و توسط فرد شاکی نوشته میشود. اظهارنامه حقوقی از جمله اسناد رسمی و دارای اعتبار محسوب میشود. بنابراین جهت تنظیم آن بهتر است از متخصصان حقوقی کمک گرفته شود. اظهارنامه شامل قسمتهایی است که باید توسط فرد تکمیل گردد. قسمتهای مختلف اظهارنامه عبارتند از: موضوع اظهارنامه، مشخصات و محل سکونت اظهار کننده، مشخصات و محل سکونت مخاطب، خلاصه اظهارات، خلاصه جواب و امضا.
تفاوت اظهارنامه و دادخواست
- برای ارسال اظهارنامه، نیازی به رعایت تشریفات دادرسی نخواهد بود. اما برای ثبت دادخواست و ارسال آن به مخاطب، بایستی تشریفات دادرسی انجام شود.
- اظهارکننده برای ارسال اظهارنامه، فقط لازم است هزینه ارسال را بپردازد. اما برای ارسال دادخواست باید هزینه دادرسی جداگانه پرداخت گردد.
- اظهارنامه برای اعلام یا اخطار مورد استفاده قرار میگیرد اما دادخواست در واقع نوعی شکایت است. تنظیم دادخواست باعث ایجاد پرونده قضایی و در آخر صدور رای میشود.
اظهارنامه چه کاربردی دارد؟
در یک تعریف ساده، اظهارنامه یک سند رسمی است که برای اطلاع یا تسلیم، تنظیم میشود و به مخاطب اعلام میشود. در ادامه با برخی از کاربردهای اظهارنامه آشنا خواهید شد.
- هنگامیکه شخصی به ما بدهی داشته باشد، میتوان برای مطالبه وجه مورد نظر، از طریق یک اظهارنامه این موضوع را به او اطلاع داد.
- مطابق قانون تملک آپارتمانها، اگر مالک یا مستاجر؛ سهم خود را از هزینههای مشترک مربوط به آپارتمان نپردازد، هر یک از طرفین میتوانند از طریق یک اظهارنامه، این هزینه را از دیگری مطالبه کنند.
- اگر فرد بیمه شده بخواهد بیمه خود را فسخ کند، بایستی از طریق یک اظهارنامه آنرا به اطلاع بیمهکننده برساند.
زمان ارسال اظهارنامه مالیاتی
زمان ارسال اظهارنامه مالیاتی با توجه به نوع آن اظهارنامه متفاوت است. در موارد بالا انواع اظهارنامه های مالیاتی را مطرح کردیم. در این قسمت زمان ارسال هر اظهارنامه را برای شما بیان می کنیم:
نوع اظهارنامه مالیاتی | ماده قانونی | مهلت تسلیم |
اظهارنامه مالیات بر ارث | ماده 80 قانون مالیات های مستقیم | یک سال بعد از تاریخ فوت |
اظهارنامه اجاره املاک | ماده 80 قانون مالیات های مستقیم | تا پایان تیر ماه سال بعد |
اظهارنامه حق واگذاری محل | ماده 100 قانون مالیات های مستقیم | تا پایان ماه بعد از انجام معامله |
اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی | ماده 110 قانون مالیات های مستقیم | تا پایان خرداد ماه سال بعد |
اظهارنامه عملکرد اشخاص حقوقی | ماده 26 قانون مالیات های مستقیم | چهار ماه پس از پایان سال مالی |
اظهارنامه اشخاص حقوقی در حال انحلال | ماده 114 قانون مالیات های مستقیم | قبل از تشکیل مجمع عمومی |
اظهارنامه اشخاص حقوقی منحل شده | ماده 116 قانون مالیات های مستقیم | طی شش ماه از تاریخ انحلال |
اظهارنامه درآمد اتفاقی | ماده 126 قانون مالیات های مستقیم | از تاریخ تحصیل درآمد |
اگر مودیان اظهارنامه مالیاتی خود را ارائه ندهند، چه می شود؟
اگر اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی به هر دلیلی تسلیم نشود، علاوه بر از دست دادن تمام معافیت ها و بخشودگی های مالیاتی مشروحه در قانون مالیات، محاسبه مالیات به صورت علی الراس صورت خواهد گرفت. اما اگر اظهارنامه را تسلیم کنید، ممیز اداره مالیات، نسبت به تعیین میزان مالیات به صورت عادی اقدام می کند. باید سعی شود تا اظهارنامه مالیاتی را تهیه و ثبت کنید، اینگونه هم از نظر نحوه محاسبه و میزان مالیات به نفع مجموعه خواهد بود و هم پرونده و سابقه مالیاتی، پاک و بی عیب و نقص خواهد ماند.
زمانی که مالیات شما به صورت علی الراس تعیین شود، ممیز مالیاتی، مبلغ مالیات را بر اساس نوع صنف و فعالیت شما کارشناسی و محاسبه می کند و سپس به تایید سر ممیز و سرممیز کل می رساند و در آخر به شما ابلاغ می شود. پس الگوی محسابه مالیات شما به صورت علی الراس نظر کارشناسان سازمان مالیاتی است که بر اساس گروه فعالیت کسب و کار شما، متفاوت خواهد بود.
مثلا میزان مالیات یک تولید کننده لباس با یک شرکت ساختمانی و مهندسی فرق خواهد داشت ( البته گروه فعالیت تنها ملاک محاسبه مالیات به صورت علی الراس نمی باشد ). این موضوع را هم بدانید که اعتراض به نظر ممیز در روش علی الراس دشوارتر از روش خود اظهاری می باشد چون بنای آن تکیه بر اسناد و مدارک شفاف است و از دیدگاهی دیگر شما به یکی از تکلیف مالیاتی خود که تسلیم اظهارنامه است، عمل کرده اید.
مدارک لازم برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی
- هر نوع مجوز که از مراجع ذی صلاح برای شما صادر شده؛
- تمامی مدارک شرکت یا موسسه از جمله اساسنامه و شرکت نامه و آخرین تغییرات اساسنامه و موضوع فعالیت شرکت؛
- تصویر اصل اجارهنامه یا گواهی سند محل قانونی شرکت؛
- تصویر و رونوشت از کارت ملی و شناسنامه تمامی اعضای هیات مدیره و صاحبان امضا اسناد تعهد آور؛
- تصویر گواهینامه ترازنامه اشخاص حقیقی یا حقیقی؛
- ارائه اصل صورت سود و زبان کلیه اشخاصی که بر اساس قانون قانون، مکلف به تنظیم اظهارنامه عملکرد هستند؛
- مبلغ کل درآمد و فروش داخل یا خارج از کشور؛
- تمامی گواهیهای گردش حساب ممهور به مهر شعبه شرکت /موسسه مشمول پرداخت مالیات؛
- صورت بهای تمامشده تمام کالاها یا کلیه خدماتی که ساخته شده و فروخته شدهاند؛
- تمام قراردادهای شرکت/موسسه با اشخاص حقیقی یا حقوقی خصوصی یا دولتی؛
- مانده کل سود و زیان دوره قبل و گردش حساب تعدیلات سنواتی؛
- ارائه شماره ثبت دفاتر قانونی همراه با کد رهگیری؛
- اسناد تمام مالیاتهای پرداخت شده که برای کسر مالیات مورد تأیید اداره مالیات کشور باشند؛
- ارائه کارت بازرگانی در صورت وجود؛
- ارائه نام کاربری، رمز عبور، کد مالیاتی و کد رهگیری پیش ثبتنام برای ارسال اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی؛
- گواهینامه حسابهای سالهای قبل مودی مالیاتی جهت بررسی ممیز اداره مالیات؛
- هر نوع سندی که به تشخیص اداره دارایی نیاز باشد باید تهیه شود، برای مثال میتوان به مدارک پرداخت بیمه اشاره کرد.
جمع بندی
تنظیم اظهارنامه مالیاتی یک امر بسیار مهم و ضروری است که دوره آموزش حسابداری، یاد خواهید گرفت. اداره مالیات بر اساس اظهارنامه مالیاتی میتواند در خصوص مبلغ پرداختی دیون مالیاتی شرکت تصمیم بگیرد. در صورتی که فرد در خصوص اظهارنامه مالیاتی تخصص کافی نداشته باشد، قطعاً باعث ایجاد مشکلات مالیاتی برای شرکت میشود. به همین خاطر توصیه میشود که شرکتها از موسسات و شرکتهای حسابداری برای تنظیم اظهارنامه مالیاتی کمک بگیرند. پس حالا که میدانید اظهارنامه مالیاتی چیست و چطور تنظیم میشود، میتوانید بررسیهای دقیقتری انجام دهید و از صحت اطلاعات خود مطمئن شوید.