در خصوص اعمال ماده 442 قانون آیین دادرسی کیفری، چنانچه دادستان به رای اعتراض ننماید، لیکن شاکی به رای اعتراض کند آیا متهم می تواند تقاضای اعمال ماده 442 و تخفیف نماید؟
نظر هیئت عالی
با توجه به فلسفه وجودی ماده 442 قانون آئین دادرسی کیفری 1392 که کاهش یک مرحله از دادرسی و تسریع در رسیدگی و قطعیت آراء می باشد مقررات این ماده ناظر به مواردی است که پرونده امر با وجود قابلیت تجدیدنظرخواهی محکوم علیه به لحاظ عدم تجدیدنظرخواهی از سوی دادستان و شاکی خصوصی یا استرداد درخواست تجدیدنظر از سوی نامبردگان، قابلیت طرح در مرجع تجدیدنظر را نداشته باشد.
بنابراین در فرض سوال که شاکی خصوصی از حکم صادره محکومیت، تجدیدنظرخواهی نموده است، مورد مطروحه از مصادیق ماده 442 قانون آئین دادرسی کیفری 1392 خارج بوده و دادگاه تجدیدنظر، مطابق مقررات رسیدگی و رای لازم را صادر خواهد نمود. بدیهی است که دادگاه تجدیدنظر مطابق ماده 459 قانون فوق الذکر، در صورت استحقاق محکوم علیه، در مجازات وی تخفیف خواهد داد. بنابراین نظریه اکثریت قضات محترم دادگستری شهرستان محمدیه استان قزوین، مورد تائید است.
نظر اکثریت
زمانی که شاکی به رای اعتراض می کند اعمال ماده 442 قانون آیین دادرسی کیفری منتفی می شود؛ چرا که فلسفه قانونگذار از اعمال ماده 442 این بوده که پرونده در همان مرحله بدوی قطعی شود و پرونده به دادگاه تجدیدنظر نرود و زمانی که پرونده قرار است به دادگاه تجدید نظر ارسال شود پس اعمال ماده 442 قانون آیین دادرسی کیفری منتفی می باشد.
زمانی که متهم تسلیم به رای شد و دادستان اعتراض نکرد ولی شاکی اعتراض نمود با توجه به اینکه در متن ماده 442 قانون آیین دادرسی کیفری سخنی از اعتراض شاکی به میان نیامده است با عنایت به قاعده تفسیر به نفع متهم دادگاه صادر کننده حکم به تقاضای متهم برای تخفیف رسیدگی کرده و پس از آنکه در مورد متهم اعمال تخفیف نمود پرونده را به دادگاه تجدید نظر ارسال می نماید. مستندات: تفسیر به نفع متهم و اینکه ماده 442 سخنی از اعتراض شاکی به میان نیامده و فقط در مورد اعتراض دادستان بیان داشته که تخفیف منتفی می باشد.