ژئوپلیتیک
-
عمومی
دولت های تمدنی، ژئوپلیتیک قطب بندی های کنونی
با عرض سلام و احترام خدمت شرکت کنندگان محترم و جناب دکتر دهقان دار این سومین نشست درباره «دولت های تمدنی» است. در این جلسه به مصادیق خواهیم پرداخت و اینکه چه کشورهایی چنین هستند و چرا چنین هستند. البته در حال حاضر از کشورهای متعددی نام می برند امّا مهمترین آنها چهار کشور چین روسیه هند و ترکیه هستند و بعضاً از ایران و مصر هم یاد می کنند. به هرحال در مورد چهار کشور نخست صحبت خواهیم کرد. لازم به یادآوری است که در صحبت امشب صرفنظر از مطالعات از تجربیات شخصی و دیپلماتیک استفاده خواهم کرد. چنانکه قبلاً هم گفته شد نمونه واقعی دولت تمدن چین است و این سخن کاملا درستی است. چین بیش از آنکه یک کشور باشد یک فرهنگ و تمدن است. وقتی می گویید چین نه تنها کشوری همچون کشورهای دیگر بلکه یک تاریخ و تمدن تداعی می شود. البته این سخن در مورد ایران هم صحیح است مشکل اینجا است که تاریخ و تمدن ما را عموماً با نام «پارس» و «فارس» می شناسند و نه با نام «ایران». از گذشته چنین بوده و هنوز هم چنین است. در حال حاضر ایران به یک واحد سیاسی و با مرزهای مشخص دلالت می …
-
اقتصادی
جغرافیای اقتصادی ریزتراشه‌ها و حساسیت بالای تولید ریزتراشه‌ها نسبت به شرایط ژئوپلیتیکی
در حالی که بخش عمده تولید ریزتراشه‌ها در آسیا انجام می‌شود، ایالات متحده و اروپا در تلاشند تا با سرمایه‌گذاری‌های جدید، نقش خود را در این صنعت تقویت کنند؛ ولی از سوی دیگر زنجیره تأمین جهانی ریزتراشه‌ها به شدت به شرایط ژئوپلیتیکی حساس است و هر گونه تغییر در این شرایط می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر اقتصاد جهانی داشته باشد. به گزارش آپارات نیوز، بر اساس اینفوگرافی تولید ریزتراشه در جهان تهیه شده از سوی برنامه ملی میکروالکترونیک معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، ریزتراشه‌ها به عنوان یکی از حیاتی‌ترین اجزای فناوری مدرن، نقش کلیدی در اقتصاد جهانی ایفا می‌کنند. این قطعات کوچک که برای تولید دستگاه‌های الکترونیکی مختلف از جمله کامپیوترها، تلفن‌های هوشمند، خودروها و تجهیزات پزشکی ضروری هستند، به شدت به توزیع جغرافیایی خاصی از منابع، تخصص‌ها و بازارها وابسته‌اند. تمرکز تولید در آسیا بیشتر تولید ریزتراشه‌ها در آسیا متمرکز است، به‌ویژه در کشورهایی مانند تایوان، کره جنوبی، ژاپن و چین. تایوان با شرکت‌های بزرگی مانند TSMC (شرکت تولید نیمه‌رسانای تایوان) به عنوان پیشرو در تولید ریزتراشه‌های پیشرفته شناخته می‌شود. این شرکت‌ها با برخورداری از فناوری‌های پیشرفته و شبکه‌های گسترده تأمین مواد اولیه، بخش عمده‌ای از تولید جهانی را در اختیار دارند. کره جنوبی نیز با شرکت‌هایی مانند …
-
عمومی
ژئوپلیتیک خلیج فارس؛ شیخ‌نشین‌ها و عربستان
با تشکر از برگزارکنندگان محترم و برادر مکرم جناب آقای دکتر صالحی و برادر عزیز و همکار ارجمند جناب آقای دکتر ظریف در این جلسه در مورد «ژئوپلیتیک شیخ نشین‌ها و عربستان» نکاتی را خواهم گفت و نه در مورد ژئوپلیتیک مجموعه خلیج فارس، و در پایان در خدمت شرکت‌کنندگان محترم خواهم بود. نکته نخست درباره ویژگی‌های مطالعات ژئوپلیتیکی است که متفاوت است با نوع پژوهش‌های سیاسی و اجتماعی و بین‌المللی. با اختصار کامل، هنگامی که یک موضوع با توجه به کلّیت آن و با توجه به تمامی عواملی که در شکل دادن آن موثر بوده و هست، بررسی شود و به هر یک سهمی متناسب با نقشی که داشته‌اند داده شود، چنین مطالعه‌ای ژئوپلیتیکی است. با توجه به این نکات می‌توان منطق رفتاری و کیفیت سیاست‌گزاری‌های مثلاً کشور مورد بحث را، بازشناخت. اعم از سیاست داخلی و یا سیاست خارجی که البته این دو عموماً با یکدیگر مرتبط هستند. با چنین دیدگاهی به بررسی ژئوپلیتیکی کشورهای یادشده، پرداخته می‌شود. با توجه به گستردگی موضوع و کمی وقت، نکاتی را به عنوان مقدمه عرض می‌کنم. ۱- این شش کشور و علیرغم اختلاف‌هایشان یک مجموعه هستند. هم خود چنین خصوصیتی دارند و هم دیگران کم و بیش بدانها چنین می‌نگرند، یعنی …
-
بین الملل
کیشیدا در مورد تنش‌های فزاینده ژئوپلیتیک در جهان هشدار داد
نخست وزیر ژاپن پیش از یک نشست سه جانبه برنامه ریزی شده در این هفته با جو بایدن رئیس جمهور آمریکا و مارکوس جونیور رئیس جمهور فیلیپین بیان کرد: در حالی که ما شاهد تهاجم روسیه به اوکراین، ادامه تنش‌ها در خاورمیانه و همچنین وضعیت بحرانی در شرق آسیا هستیم، همزمان با یک نقطه عطف تاریخی هم مواجهیم. به گزارش ایرنا؛ وی در این گفت‌وگو که در اقامتگاه شخصی خود در توکیو انجام شد، خاطر نشان کرد: به همین دلیل است که ژاپن تصمیم گرفته تا به طور بنیادین قابلیت‌های دفاعی خود را تقویت کند و ما تا حد زیادی سیاست امنیتی ژاپن در این حوزه‌ها را تغییر دادیم. کیشیدا با اشاره به افزایش چالش‌های امنیتی در جهان تاکید کرد که اتحاد ژاپن- آمریکا حتی مهم‌تر از گذشته خواهد بود. وی ابراز امیدواری کرد که این دیدگاه وی، حمایت دو حزبی در واشنگتن را داشته باشد. نخست وزیر ژاپن این اظهارات را چند روز پیش از دیدار چهارشنبه خود با بایدن در واشنگتن بیان کرد، جایی که کیشیدا همچنین در جلسه مشترک کنگره سخنرانی خواهد کرد و در اولین نشست سه جانبه با سران ایالات متحده و فیلیپین شرکت خواهد کرد. از زمان روی کار آمدن کیشیدا در سال ۲۰۲۱ …
-
فرهنگ و هنر
چند نمونه از تاثیر رسانه‌های جهان بر ژئوپلیتیک
رسانه‌ها و ژئوپلیتیک دو مفهومی هستند که در جهان معاصر به طور فزاینده‌ای با یکدیگر مرتبط شده‌اند. محمد شاهی ـ کارشناس رسانه ـ در یادداشتی درباره «رابطه رسانه و ژئوپلیتیک» که آن را در اختیار خبرگزاری آپارات نیوز گذاشته، نوشته است: رسانه‌ها به عنوان ابزاری برای انتقال اطلاعات و شکل دادن به افکار عمومی، نقش مهمی در شکل‌گیری روابط بین‌المللی و سیاست‌های ژئوپلیتیکی ایفا می‌کنند. رسانه‌ها و شکل‌گیری افکار عمومی رسانه‌ها به عنوان ابزاری برای انتقال اطلاعات و شکل دادن به افکار عمومی، نقش مهمی در شکل‌گیری سیاست‌های ژئوپلیتیکی ایفا می‌کنند. آنها می‌توانند با ارائه تصویری خاص از یک کشور یا منطقه، افکار عمومی را در مورد آن شکل دهند. این امر می‌تواند به دولت‌ها کمک کند تا حمایت عمومی را برای سیاست‌های خود جلب کنند و یا آن را از مخالفان خود دور کنند. رسانه‌ها و شکل‌گیری سیاست خارجی رسانه‌ها همچنین می‌توانند در شکل‌گیری سیاست خارجی دولت‌ها نقش داشته باشند. آنها می‌توانند با برجسته کردن مسائل خاصی، دولت‌ها را تحت فشار قرار دهند تا اقداماتی در مورد آنها انجام دهند. به عنوان مثال رسانه‌ها نقش مهمی در شکل‌گیری سیاست خارجی ایالات متحده در قبال جنگ عراق در سال ۲۰۰۳ داشتند. رسانه‌ها و قدرت نرم رسانه‌ها همچنین می‌توانند به عنوان ابزاری …