این روزها عبارت «رایانش ابری یا Cloud Computing»را زیاد شنیده‌ایم. اما مفهوم رایانش ابری چیست؟ کاربردها، انواع و مزایای رایانش ابری چیست و چه سرویس‌هایی دارد؟ در این مقاله به زبان ساده به این سوالات پاسخ می‌دهیم. با فالنیک همراه باشید. با مراجعه به صفحه فالنیک می‌توانید برای طراحی شبکه اقدام کرده یا در زمینه سرویس های رایانش ابری از متخصصین ما مشاوره بگیرید.
نصب و راه اندازی شبکه را به متخصصان بسپارید!
طبق آمارهای جهانی، نصب و راه اندازی شبکه به صورت استاندارد، هزینه‌های آتی شرکت را 10 تا 50 درصد کاهش می‌دهد. متخصصان فالنیک آماده‌ی ارائه مشاوره و اجرای پروژه‌های نصب و راه‌اندازی شبکه به صورت حرفه‌ای و استاندارد هستند.
رایانش ابری چیست؟ آشنایی با Cloud Computing
رایانش ابری یعنی ارایه سرویس‌های پردازشی که بر بستر اینترنت و معمولا با پرداخت هزینه انجام می‌شود. این سرویس‌های پردازشی تنوع زیادی دارند: از اپلیکیشن‌ها گرفته تا ذخیره سازی و قدرت پردازشی. به تعریف رایانش ابری و کلود کامپیوتینگ این نکته را اضافه می‌کنم که محاسبات ابری در واقع ارایه سرویس‌های رایانشی برای سرورها، ذخیره سازی، دیتابیس‌ها، شبکه، نرم‌افزار، آنالیزها و غیره است.
ارایه سرویس به کاربر در رایانش ابری، بر اساس تقاضا است و کاربر بدون آن که به تجهیزات خاصی برای پردازش نیاز داشته باشد و یا حتی از محل انجام این پردازش آگاه باشد، به سرویس مورد نظر خود می‌رسد. این سرویس را می‌توان به شبکه برق‌رسانی تشبیه کرد که مشترک، بدون نیاز به داشتن اطلاع از نحوه تولید برق و مکان دقیق تولید آن، تنها با اتصال از طریق یک درگاه، برق مورد نیاز خود را تامین می‌کند. این بدین معنی است که دسترسی به منابع IT، در زمان تقاضا و بر اساس میزان تقاضای کاربر به گونه‌ای انعطاف‌پذیر و مقیاس‌پذیر از راه اینترنت به کاربر تحویل داده می‌شود. همان‌طور که کاربر تنها هزینه برق یا آب مصرفی خود را می‌پردازد، در صورت استفاده از رایانش ابری نیز کاربر تنها هزینه خدمات رایانشی مورد استفاده خود (اگر هزینه از کاربر دریافت شود) را پرداخت خواهد کرد.
در رایانش ابری، محاسبات و پردازش‌ها با سرورهایی که با یکدیگر شبکه هستند، انجام می‌شود و ذخیره‌سازی داده‌ها به صورت متمرکز و دسترسی به سرویس‌ها و منابع، به صورت آنلاین و از طریق اینترنت است؛ در عمل به جای اینکه شما اطلاعات را بر روی هارد دیسک خود نگه دارید و یا برنامه‌های کاربردی مورد نیازتان را به طور مستمر به‌روزرسانی کنید، از سرویسی بر روی اینترنت برای برآوردن نیازهای خود استفاده می‌کنید.
تاریخچه رایانش ابری چیست؟
در دهه ۱۹۷۰ میلادی، ایده ماشین‌های مجازی مطرح شد که امکان استفاده از چند محیط محاسباتی متفاوت روی یک محیط فیزیکی واحد را امکان‌پذیر می‌کرد، این ایده، اشتراک زمانی را که در دهه ۱۹۵۰ مطرح شده بود، به سطح جدیدی ارتقا داد. در دهه ۱۹۹۰ میلادی، شرکت‌های مخابراتی امکان دسترسی به ارتباطات مجازی سازی شده را ممکن کردند. به این وسیله به جای ایجاد ساختارهای فیزیکی مستقل برای هر کاربر، امکان به اشتراک‌گذاری زیرساخت‌های فیزیکی برای طیف وسیعی از کاربران فراهم شد.
در سال ۲۰۰۲ شرکت آمازون وب سرویس خود را ایجاد کرد که نقش مهمی در گسترش پردازش ابری داشت. این شرکت از سال ۲۰۰۶ امکان دسترسی به سامانه خود از طریق وب سرویس‌های آمازون را بر پایه پردازش همگانی فراهم کرد. شرکت گوگل هم با ارایه سرویس ابری گوگل داکس در همان سال، خدمات ابری را به سطح عموم جامعه آورد و پس از آن شرکت‌های مختلف، خدمات متنوعی را بر بستر رایانش ابری فراهم کردند.
دلیل نام‌گذاری رایانش ابری چیست؟
مفهوم اصلی در رایانش ابری، مربوط به مکان سرویس و جزییات بسیاری مانند سخت‌افزار و سیستم عاملی است که روی آن اجرا می‌شود. اینها مواردی هستند که اصولا به کاربر، ارتباطی پیدا نمی‌کند و کاربر معمولی از پشت صحنه و آنچه در پی آن اتفاق می‌افتد، اطلاع دقیقی ندارد (مانند داخل ابر). ابر در واقع، مَجاز از شبکه ارتباطی وسیع مانند شبکه تلفن عمومی و یا اینترنت است که از شکل ابر برای بیان تکنولوژی‌های آن، استفاده می‌شود. دلیل تشبیه اینترنت به ابر این است که اینترنت همچون ابر، جزئیات فنی‌اش را از دید کاربران پنهان می‌کند و لایه‌ای از انتزاع را بین این جزییات فنی و کاربران به وجود می‌آورد. پس مفهوم بر پایه رایانش ابری یعنی چه و کلود چیست در اینجا مشخص شد.
بسیاری از سرویس‌هایی که نیازی به وجود شما در نزدیکی سخت‌افزار کامپیوتری که در حال استفاده هستید، را ندارد، می‌توانید از طریق کلود دریافت کنید.
مزایای رایانش ابری
مزایای رایانش ابری، بسته به نوع سرویس کلودی دارد که استفاده می‌شود متفاوت است اما اساسا استفاده از سرویس‌های ابری بدین معنی است که شرکت‌ها دیگر مجبور نیستند زیرساخت محاسباتی خودشان را خریداری و نگهداری کنند. در نتیجه دیگر نیازی به آپدیت اپلیکیشن‌ها و سیستم عامل، جایگزینی سخت‌افزار و نرم‌افزار هنگامی که از رده خارج می‌شوند، نیست.
سرعت در دریافت سرویس: بیشتر سرویس‌های رایانش ابری به صورت سلف سرویس و بر اساس نیازهای حال حاضر ارایه می‌شوند، بنابراین مقادیر وسیعی از منابع رایانش را می‌توان در چند دقیقه فراهم کرد و تنها با چند کلیک ماوس، کسب‌وکاری با انعطاف پذیری بسیار زیاد ایجاد کرد که نیازی به برنامه‌ریزی و دیگر فعالیت‌های وابسته نیست.
مقیاس‌پذیری و انعطاف پذیری: مقدار دقیق منابع IT مانند قدرت رایانشی بیشتر یا کمتر، ذخیره‌سازی و پهنای باند، درست در مواقع مورد نیاز قابل تامین است. با توجه به تغییرات شرایط در کسب‌وکارها، سرعت برای ارایه سرویس در سازمان‌ها بسیار حیاتی است و از طرفی به سازمان‌ها این اجازه را می‌دهد که تنها بر کسب‌وکار خود تمرکز کنند.
افزایش فضای ذخیره‌سازی: تامین‌کنندگان سرویس‌های ابری با داشتن زیرساخت‌های عظیم خود، ذخیره‌سازی و نگهداری حجم زیادی از داده را ممکن می‌کنند.
افزایش سرعت: بزرگترین سرویس‌های رایانش ابری در دنیا از دیتاسنترهای ایمن اجرا می‌شود که دایما در حال آپدیت به آخرین نسخه هستند در نتیجه همواره به تجهیزات رایانشی سریع و ایمن و کارآمد دسترسی وجود دارد. نتیجه آن، کاهش تأخیر در شبکه برای اپلیکیشن‌ها و صرفه‌جویی در مقیاس بزرگ‌تر است.
یکی از موارد حائز اهمیت در رایانش ابری و Cloud Computing، استفاده از فضا های میزبانی وب مقیاس پذیر، مانند هاست ابری و سرور ابری است. فضای میزبانی وب یا هاست به فضایی گفته می‌شود که وب سایت یا کسب‌وکار اینترنتی شما، روی آن قرار دارد و دامنه یا TLD های مختلف در دسترس کاربران قرار می‌گیرد. برای آشنایی با دامنه محتوای “” را مطالعه کنید.
امنیت در رایانش ابری: بسیاری از شرکت‌ها نگران امنیت در سرویس‌های ابری هستند هرچند که رخنه امنیتی بسیار نادر است. امنیتی که از رایانش ابری انتظار دارید بستگی به امنیتی دارد که سیستم‌های شما در حال حاضر دارند. نگرانی امنیتی در سیستم‌های In-House که توسط تیم انسانی و ابزارهای بسیار، مدیریت می‌شوند، بسیار بیشتر از سیستم‌هایی است که توسط مهندسینی که کلود را ارایه می‌دهند است چرا که تنها وظیفه این مهندسین، حفاظت از آن زیرساخت است.
معایب رایانش ابری
رایانش ابری همیشه هم ارزان‌تر از دیگر مدل‌های رایانش نیست مثلا پرداخت اجاره بها در طولانی مدت، لزوما ارزان‌تر از خرید تجهیزات نیست. اگر نیاز اپلیکیشنی به سرویس‌های رایانشی، دائمی و قابل پیش‌بینی است، ممکن است که تامین آن سرویس به صورت In-House اقتصادی‌تر باشد.
و نکته مهم اینکه تنها در صورتی امکان دسترسی به اپلیکیشن‌هایتان را دارید که به اینترنت وصل باشید.
استفاده از رایانش ابری و مهاجرت به کلود، مناسب من است؟
بررسی اینکه شرکت‌ها چگونه تصمیم دارند از سرویس‌های کلود استفاده کنند، سخت است اما در عین حال بازار سرویس‌های کلود نیز به سرعت در حال رشد است. طبق تحقیقات، 12 درصد شرکت‌ها تصمیم دارند به سازمان‌هایی تبدیل شوند که سرویس‌های خود را از کلود دریافت می‌کنند (Cloud-First). یک سوم هم به نوعی از حجم‌های کاری کلود استفاده می‌کنند. یک چهارم هم هرگز چنین تصمیمی ندارند.
راهکار رایانش ابری، آری یا خیر؟ در این زمینه باید بررسی کرد چه کسی از داخل سازمان یا شرکت به این مساله پاسخ می‌دهد. تمام هزینه‌هایی که برای کلود صرف می‌شود تنها محدود به ادمین نیست و از آنجاییکه اساسا اتصال به سرویس‌های کلود آسان است، مدیران عامل شرکت‌ها می‌توانند شروع به استفاده از آن کنند و هزینه آن را از بودجه شخصی خود بپردازند و نیازی به اعمال تغییرات در بخش IT نیست. این کار اگر چه سرعت را در کسب‌وکار بالا میبرد اما اگر استفاده از اپ‌ها مدیریت نشوند، ریسک‌های امنیتی ایجاد خواهد شد.
تطبیق بودجه IT با رایانش ابری
مدیران به منظور افزایش انعطاف‌پذیری و کاهش هزینه‌ها تمایل به استفاده از سرویس‌ها و زیرساخت ابری دارند. البته رایانش ابری همیشه و الزاما به معنی ارزان‌تر بودن نسبت به زمانی که اپ‌ها را In-House داریم، نیست.
اپلیکیشن‌هایی که قدرت پردازشی ثابت یا قابل پیش‌بینی نیاز دارند، حداقل از نظر قدرت پردازشی، ممکن است ارزان‌تر از زمانی که به صورت In-House هستند، باشند.
انواع رایانش ابری
چند نوع ابر وجود دارد؟ انواع cloud و انواع ابرها به سه دسته تقسیم می‌شوند. در ادامه پس از مشاهده ویدئوی فارسی معرفی این سه نوع ابر، توضیحات بیشتری در این زمینه خواهید خواند.
1- ابر عمومی – Public Cloud چیست؟
در پابلیک کلودی ساخت و منابع محاسباتی در اختیار یک شرکت است و از طریق شبکه عمومی، خدمات خود را ارایه می‌کند. در این نوع ابر، برنامه‌های مشتریان مختلف در سرورها و سیستم‌های ذخیره ساز و شبکه ابری با هم قرار دارند.
آمازون با مدرن‌سازی دیتاسنتر خود نقش مهمی در گسترش رایانش ابری ایفا کرد. آنها با تغییر دیتاسنترهای خود به معماری ابر بازده داخلی خود را بهبود بخشیدند زیرا مانند اغلب شبکه‌های کامپیوتری، در بیشتر اوقات تنها از ۱۰٪ ظرفیت آن استفاده می‌شد و مابقی ظرفیت برای دوره‌های کوتاه اوج مصرف در نظر گرفته شده بود. آمازون از سال ۲۰۰۶ امکان دسترسی به سامانه خود از طریق وب سرویس‌های آمازون را بر پایه ابری ارایه کرد. در سال ۲۰۰۷، گوگل و آی بی ام به همراه چند دانشگاه، پروژه‌ای تحقیقاتی در مقیاسی بزرگ را در زمینه رایانش ابری آغاز کردند.
سازمان‌ها با پرایوت کلود می‌توانند از برخی مزایای پابلیک کلود استفاده کنند اما دیگر نگرانی برای از دست دادن کنترل بر روی داده‌ها و سرویس‌ها وجود ندارد زیرا فایروال از آنها محافظت می‌کند. خدمات و زیرساخت‌های ابر خصوصی در یک شبکه خصوصی نگهداری می‌شود.
از آنجا که سازمان‌ها می‌توانند ابر خصوصی مختص به خود داشته باشند، در نتیجه مدیریت آن به طور کامل با خود سازمان است. از جمله چنین سازمان‌هایی که تمام دوره های آن در مجتمع فنی تهران موجود است می‌توان از سیسکو نام برد. زیرساخت ابر خصوصی در داخل یک سازمان قرار دارد و در دسترس عموم نیست. به بیان دیگر، ابر خصوصی به معنی طراحی یک زیرساخت محاسباتی با اضافه کردن مجازی‌سازی و واسط‌های مشابه ابر است. این ساختار به کاربران اجازه می‌دهد تا با دیتاسنترهای محلی خود تعامل داشته باشند. در واقع ابر خصوصی، دیتاسنترهای مجازی شده داخل فایروال شرکت هستند. در این مدل، اغلب مصرف‌کننده و فراهم‌کننده ابر یکی هستند؛ البته ممکن است این فضا در دیتاسنتر شرکت دیگری باشد که به آن ابرخصوصی برون سازمانی می‌گویند.
3- هیبرید کلود یا ابر ترکیبی چیست؟
در واقع ترکیبی از دو مدل قبلی است یعنی سازمانی که ابری خصوصی دارد برای تامین برخی منابع خود از منابع عمومی استفاده کند. و البته که با استفاده از تکنولوژی این ابرها به یکدیگر متصل می‌شوند که امکان به اشتراک گذاشتن داده‌ها و اپلیکیشن‌ها بین آنها فراهم می‌شود. هیبرید کلود موجب انعطاف‌پذیری بیشتر کسب‌وکارها می‌شود و امکانات گسترده‌تری را در اختیار آنها قرار می‌دهد.
به عنوان مثال ممکن است سازمانی برای نیازهای اصلی خود مانند سرور اصلی وب‌سایت از ابر خصوصی استفاده کند ولی برای برخی کاربردها مانند کار با فایل‌های چندرسانه‌ای با ترافیک بالا از ابر عمومی استفاده کند. یک هیبرید کلود، متشکل از چندین فراهم‌کننده ابر است. این ارایه‌دهندگان به صورت مؤسسات مجزا هستند ولی به واسطه‌ی فناوری استاندارد که امکان جابجایی و انتقال داده و برنامه را فراهم می‌کند، اتصالات محدودی دارند.
هیبرید کلود زمانی استفاده می‌شود که Cloud Burst پیش می‌آید یعنی منابع آنقدر محدود شده و امکان توسعه وجود ندارد که باید با ایجاد اتصال بین ابر خصوصی سازمان و ابر عمومی از منابع عمومی استفاده شود. اپلیکیشن‌هایی که حساسیت بیشتری دارند روی ابر خصوصی قرار می‌گیرند و مابقی روی ابر عمومی قرار داده می‌شود که منجر به تعدیل هزینه‌هاست.