به مواد معدنی که حاوی یک یا چند عنصر مورد نیاز جهت تغذیه گیاهان باشند کود شیمیایی اطلاق می گردد. کودهای شیمیایی سبب بهبود رشد گیاه می شوند و از راه فرآیندهای شیمیایی ساخته می شوند. این کودها به خاطر معدنی بودن سریعا تجزیه شده و جذب گیاه می شوند و به همین خاطر سبب بالا رفتن سرعت رشد و کارکرد کمی و کیفی گیاه در زمان کمتر خواهند شد.
انواع کودهای شیمیایی
گونه های زیادی از کودهای شیمیایی موجود اند که به شکل‌های پودری، گرانوله، مایع و گاز ساخته می شوند و کشاورزان از آن ها استفاده می کنند. کودهای شیمیایی در دو گروده کلی ماکروالمنت ها (عناصر پر استفاده) و میکروالمنت ها (عناصر کم استفاده) دسته بندی می‌شوند.
کودهای ماکرو در بردارنده عناصر پر استفاده لازمه ی گیاهان هستند که عبار تند از : ازت، فسفر، پتاس، گوگرد، کلسیم و منیزیم
کودهای میکرو در بردارنده عناصر کم استفاده لازمه ای گیاهان هستند که عبارتند از : آهن، منگنز، روی، مس، بر، مولیبدن
کودهای شیمیایی ازته
ازت در گیاهان در فرم های نیترات ،یون آمونیم و اوره امکان جذب دارد. نیترات آمونیم ۳۳ درصد ازت دارد و هر دو شکل ازت آن امکان جذب به گیاه را دارند. امتیاز این کود در مقاومت زیاد آن در قیاس با کود اوره است. اوره متداول ترین کود استفاده شده کشاورزی در ایران می باشد. اوره در دسته ترکیبات آلی قرار دارد و به این شکل امکان جذب به گیاه را دارد. محلول اوره در محلول پاشی برگ گیاهان هم به کاربرده می شود. اوره و نیترات آمونیم را می شود پیش از کاشت محصول و یا پس از آن که گیاه کمی رشد کرد به خاک افزود.
کودهای شیمیایی فسفاته
به طورکلی درصد فسفر کودهای شیمیایی را به شکل درصد اکسید فسفر نام می برند. اسید فسفریک که از تجزیه مواد آلی خاک بدست می آید امکان جذب به گیاه را دارد، اما به شکل کود شیمیائی استفاده نمی شود. بخش بزرگی از کود فسفره ای که به خاک افزوده می شود از طریق کلسیم در خاک های قلیایی و از طریق آهن و آلومینیوم در خاک های اسیدی تثبیت می شود. اصولا کود فسفره ای که به خاک افزوده می شود در سال اول به شکل قابل جذب گیاه به جا می ماند و قسمت کمی هم در سال های آینده امکا جذب به گیاه پیدا می کند.
مقدار محلول بودن و حرکت کود فسفره در خاک خیلی کم است باید کودهای فسفره را پیش از کاشت به خاک افزود و آن ها را به طور مستقیم در قسمت توسعه ریشه جای داد. بیشترین مقدار محلول فسفر در PH 6 تا ۵/۶ دیده می شود. پس رساندن pH خاک به این اندازه می تواند در بالا بردن محلول بودن و جذب فسفر اثر گذار باشد. تحول در pH خاک در خاک های اسیدی با افزودن آهک و در خاک های قلیائی با افزودن گوگرد یا کودهای اسیدی امکان پذیر است.
کودهای شیمیایی پتاسه
بیشتر کودهای پتاسیم در آب محلول می باشند و شیوه افزودن آن ها به خاک تاثیر بسزایی در اثر بخشی کود ندارد. کلرورپتاسیم بیشترین ترکیب پتاسیم در طبیعت می باشد . فقدان پتاسیم غالبا در خاک های اسیدی و خاک های شنی مشاهده می شود، اما نبود آن در دیگر خاک ها در شرایط آبیاری و برداشت میزان زیادی محصول مخصوصا یونجه هم دیده می شود. سولفات پتاسیم متداول ترین کود پتاسیم است که در زراعت به کار برده می شود پتاسیم از تجزیه نخستین به جا مانده های گیاهی هم به خاک افزوده می شود، اما هوموس خاک به عنوان منبع قابل توجه پتاسیم محسوب نمی شود، چرا که پتاسیم ازطریق مواد آلی تثبیت نمی شود. نیترات پتاسیم حاوی ۴۴% اکسید پتاسیم است، اما کودی پر هزینه است. خاک هایی که میزان زیادی رس از نوع ورمی کولایت و ایلیت دارند پتاسیم را تثبیت می نمایند. کلرورپتاسیم حاوی میزان زیادی پتاسیم (۶۰ تا ۶۲ درصد) است با این همه استفاده کلرورپتاسیم در مواردی که به میزان زیادی پتاسیم احتیاج است آن چنان خوب نیست، چرا که احتمال مسمومیت به خاطر زیادی کلر وجود دارد .
کودهای شیمیایی گوگرد
هر اندازه ذرات عنصر گوگرد ریزتر و گسترش آن در خاک یکسان تر باشد، سرعت اکسیده شدن گوگرد زیاد تر خواهد بود. اکسیداسیون عنصر گوگرد سبب اسیدی شدن خاک می شود و به این خاطر از آن برای اصلاح خاک های قلیائی بهره مند می شوند.فقدان گوگرد در خاک هایی که شدیدا در برابر شستشو قرار دارند دیده می شود.
در این حالت باید گوگرد را به شکل کود به خاک افزود. میزان گوگرد کودها را به شکل درصد عنصر گوگرد روی آن می نویسند . گزینش نوع کود گوگرد دار به pH خاک بسته است. در خاک های اسیدی می شود سولفات کلسیم یا ژیپس(سنگ گچ) به عنوان منبع گوگرد مصرف کرد.
کودهای شیمیایی کلسیم و منیزیم
کلسیم و منیزیم را کمتر برای کود استفاده می کنند ، چرا که فقدان آن ها در خیلی از خاک ها به جز خاک های مناطق مرطوب مشاهده نمی شود. خاک های مناطق مرطوب اسیدی هستند و جهت اصلاح آن ها از کلسیم و منیزیم بهره مند می شوند. در خاک های اسیدی میزان زیادی کربنات کلسیم، کربنات مضاعف کلسیم و منیزیم و یا سولفات کلسیم جهت اصلاح خاک های اسیدی به کار برده می شود. درنتیجه فقدان احتمالی کلسیم و منیزیم هم رفع می شود .
موارد مهم در مصرف کودهای شیمیایی
به جهت استفاده کود شیمیایی، دقت به مقدار و مطلوب ترین زمان استفاده، نوع کود و شیوه کوددهی بسیار اهمیت دارد و اثر بسزایی بر تولید محصول می گذارد. همین طور باید به شکلی آن را مصرف کرد که قسمت زیادی از کود به شکل قابل جذب گیاه در خاک به جا بماند و سبب آلودگی محیط زیست و تلفات کود و سرمایه نگردد.
این کودها اصولا حاوی تعداد معدودی عنصر می باشند و از سرعت عمل زیادی برخوردار هستند و بلافاصله بعد از ورود به خاک یونیزه می شوند و آرام آرام به گیاه جذب می‌شوند. بعضی از کودها از حلالیت زیادتری برخوردار می باشند و اگر مسائل فنی رعایت نشود به سرعت تحت تاثیر شرایط محیطی مانند آبشویی، تجزیه و تثبیت قرار می گیرند و از دسترس گیاهان خارج می‌شوند. سرنوشت کوتاه مدت و بلند مدت کود در خاک به ترکیب شیمیایی کود، شرایط آب و هوایی ناحیه، ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک، نوع و رقم گیاه، میزان کود داده شده به خاک و در آخر به زمان بستگی دارد.
خرید کود شیمیایی (https://behrooyesh.ir/%DA%A9%D9%88%D8%AF-%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C/)