اثرات مثبت ورزش و فعالیت بدنی روی مغز و بدن در طی آبستنی / موسیقی درمانی و طب فشاری در کاهش درد ناشی از تزریقات در کودکان

به گزارش خبرگزاری آپارات نیوز استان سمنان در این نشست ابتدا دکتر مجید میرمحمدخانی گفت  سعی ما در دانشگاه علوم پزشکی بر این است که در هر فصل چنین نشست هایی را برگزار کنیم تا آخرین پژوهش ها و تحقیقات انجام شده توسط اعضای هیات علمی و کارمندان این دانشگاه را به اطلاع عموم مردم برسانیم

گفتنی است در این نشست دکتر رشیدی پور و دکتر بابا محمدی به طور کامل از طرح های انجام شده خود سخن گفتند که متن کامل آن به شرح زیر می باشد

***اثرات مثبت ورزش و فعالیت بدنی روی مغز و بدن در طی آبستنی

مجری طرح: دکتر علی رشیدی پور

عضو هیات علمی گروه فیزیولوژی دانشگاه علوم پزشکی استان سمنان

ورزش در دوران آبستنی برای مادر و بچه عموما  نه تنها بدون خطر است بلکه  اثرات مفیدی دارد. ورزش منظم در تنظیم وزن بدن،  کاهش خطر دیابت حاملگی،  و بهتر شدن خلق و خو کمک می کند. 

نمونه هایی از ورزش هایی که در دوران حاملگی توصیه می شود:

پیاده روی سریع ، شنا کردن،  قایقرانی،  رقصیدن، دویدن، شرکت در کلاس های ورزش دوران بارداری، دوچرخه سواری ثابت، تمرین با وزنه سبک،  ورزش های با شدت کم نمونه هایی از فعالیت ورزشی در دوران حاملگی هستند

 لازم به ذکر است که همیشه قبل از شروع ورزش جدید حتما باید با پزشک مشورت شود.

اثرات مفید ورزش در طی آبستنی

• کمتر شدن ناراحتی های  جسمانی (به عنوان مثال، خستگی، حالت تهوع، گرفتگی پا، کمردرد، یبوست، تنگی نفس)
• کاهش بروز فشار خون بارداری و پره اکلامپسی
• بهبود کنترل  قند خون در دیابت دوران بارداری
• کوهتاتر شدن مرحله فعال زایمان
• بهبود عزت نفس و تصویر بدن
• کاهش استرس و اضطراب و بهبود خواب
• دوری نجستن  از همسالان غیرباردار
• افزایش وزن جفت، جریان خون و وزن نوزاد هنگام تولد
• حفظ یا بهبود سطح آمادگی جسمانی
• جلوگیری از افزایش بیش از حد وزن وزن
• بهبودی سریعتر پس از زایمان

ورزش و مغز

• ورزش در دوران آبستنی، روی مغز نوزاد اثرات مثبت و مفیدی دارند. مطالعات نشان می دهد که ورزش سبب تکامل بهتر مغز، رشد ارتباطات عصبی در مغز، یادگیری و حافظه بهتر در نوزادن منجر می شود.  تحقیقات نشان می دهد یک رابطه مثبتی بین میزان فعالیت فیزیکی در سه ماه اول و دوم حاملگی و  رشد و تکامل قشر مغز در نوزادان وجود دارد بدین معنی که افزایش  فعالیت فیزیکی مادر، با افزایش ضخامت قشر مغز همراه است که نشان دهنده رشد و تکامل بهتر است.
• یک مطالعه اخیر روی خانم های حامله نشان داد که 20 دقیقه ورزش هوازی  متوسط مثل دوچرخه سواری، شنا کردن، برای مدت 3 روز در هفته، سبب  افزایش فعالیت  مغزی نوزادان   آنها در پاسخ به محرکهای شنوایی   نسبت به نوزادان  مادران ورزش نکرده می شود. این موضوع نشان می دهد که ورزش مادران در زمان حاملگیّ سبب افزایش فعالیت های مغزی نوزادان می شود که نشان دهنده بهتر رسیده شدن مدارهای عصبی مغز آنها است.
• تحقیقات آزمایشگاه ما در مرکز تحقیقات فیزیولوژی دانشگاه علوم پزشکی سمنان نشان می دهد که ورزش هوازی موش های آزمایشگاهی باردار، سبب می شود که حافظه کوتاه مدت و بلند مدت نوزادان  آنها بهتر شود و مقدار  بعضی از مولکول های زیستی ( مثل پپتید پیش برنده رشد و تکامل مغز) در مغز آنها افزایش می یابد و این مولکول های منجر به  افزایش مدارهای عصبی مغز و رشد و بلوغ سلولهای عصبی  و افزایش فعالیت های شناختی و یادگیری و حافظه می شوند.
• علاوه بر این، ورزش سبب می شود که مغز نسبت به آسیب های مغزی  و ایجاد بیماریهای مغزی در دوران میانسالی و سالمندی مقاوم تر باشد.
•   ورزش نه تنها در دوران حاملگی مفید است بلکه تحقیقات جدید در دنیا از جمله در آزمایشگاه ما نشان می دهد که ورزش در تمام دوران زندگی برای مغز بسیار مفید است و حتی یک روش درمانی غیردارویی برای بعضی از بیماریهای مغزی است و احتمال ایجاد بیماری های مغزی مثل پارکینسون، آلزایمر و  فراموشی و اختلالات شناختی را کم می کند و حتی در تسریع درمان بعضی از بیماریهای مغزی بسیار موثر است.
• مطالعات جدید نشان می دهد که 30 دقیقه ورزش بعد از کلاس درس ریاضی در دبیرستان، سبب یادیگری بهتر بچه ها می شود. از این رو، فعالیت ورزشی بعد از آموزش دروس سخت مثل ریاضی و فیزیک و …. در مدارس توصیه می شود. بنابراین، ورزش نه تنها برای آمادگی جسمانی بدن مهم است بلکه اثرات بسیار مفیدی روی مغز دارد.

 نتیجه گیری

• برای افراد سالم، 30 دقیقه ورزش متوسط در روز اکیدا توصیه می شود.
• برای دانش آموزان، فعالیت ورزشی بعد از آموزش مفاهیم سخت و دشوار برای یادگیری بهتر و ثبت اطلاعات در مغز توصیه می شود
• در افراد مبتلا به اختلالات شناختی، فراموشی، بیماریهای مغزی مثل پارکینسون و آلزایمر و … .ورزش روزانه مناسب توصیه می شود.
• برای خانم های حامله، حداقل  20 دقیقه ورزش هوازی متوسط برای مدت 3 بار در هفته با اجازه و مشورت پزشک خودشان توصیه می شود.
• بنابر این ورزش نه تنها برای وضعیت جسمانی و عضلات بدن، دستگاه قلب و عروق، دستگاه تنفس و …. بسیار مفید است بلکه روی ساختار و فعایت مغز در مراحل مختلف زندگی اثرات بسیار مطلوبی دارد. از پیر شدن و بیمار شدن، مغز جلوگیری می کند.

»موسیقی درمانی و طب فشاری در کاهش درد ناشی از تزریقات در کودکان موثر می‌باشند.

مجری: دکتر حسن بابامحمدی

عضو هیات علمی گروه پرستاری داخلی و جراحی دانشگاه علوم پزشکی استان سمنان

درد تزریقات در تمامی سنین کودکی شایع است و بیش از 90% کودکان بستری در بیمارستان رویه­های تهاجمی دردناک مثل رگ­گیری را تجربه می­کنند. باتوجه به عوارض درمان دارویی تسکین درد، امروزه به روش­های غیردارویی و طب مکمل توجه شده است. این مطالعه با هدف مقایسه طب فشاری و موسیقی­ بر شدت درد ناشی از رگ­گیری کودکان انجام شد. این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شاهددار بر روی 180 کودک 6-3 ساله مراجعه­کننده به اورژانس بیمارستان مرکز طبی کودکان دانشگاه علوم پزشکی تهران، ایران انجام شد. کودکان به صورت تصادفی در یکی از سه گروه طب فشاری، موسیقی­ و کنترل قرار گرفتند. منظور از طب فشاری در این پژوهش فشار نقطه هوگو می­باشد.

نقطه هوگو، مهم­ترین نقطه ضددرد بدن است که در وسط نیمساز زاویه بین متاکارپ اول و دوم دست قرار دارد. موقعیت این نقطه در جایی است که جریان انرژی به سطح پوست نزدیک­تر بوده و می­تواند به آسانی با فشار، سوزن یا سرمای شدید تحریک شود. نقطه مورد نظر در دست کودک (دست مخالف سمت آنژیوکت)، توسط یک پرستار آموزش دیده به مدت 3 دقیقه قبل از رگ­گیری و تا پایان رگ­گیری به وسیله قسمت نرمه انگشت شست و اشاره فشار متوسطی داده می­شد. به این صورت که 1 دقیقه فشار چرخشی در خلاف جهت عقربه­های ساعت وارد می­شد و پس از 30 ثانیه وقفه، این کار مجددا تکرار می­شد (در مجموع 3 دوره فشار چرخشی1دقیقه­ای و 3 دوره وقفه30 ثانیه­ای را شامل می­شد). ماساژ این نقطه می­تواند کشش عضلانی در تمام بدن را از بین ببرد و برای بهبود جریان خون و انرژی حیاتی در کل بدن مورد استفاده قرار گیرد.

تصویر1: نقطه هوگو

منظور از موسیقی در این پژوهش نیز یک آهنگ بدون کلام کودکانه شاد و منطبق با فرهنگ ایران است که برای کودکان حین رگ‌گیری پخش می‌شد. به این صورت که 5 دقیقه آهنگ شاد بی­کلام از 3 دقیقه قبل از رگ­گیری تا اتمام رگ‌گیری از طریق هدفون برای کودک پخش می‌شد.

مداخلات به مدت 5 دقیقه، یعنی از 3 دقیقه قبل از رگ­گیری تا پایان رگ­گیری به صورت پخش موسیقی با هدفون و طب فشاری نقطه هوگو اعمال شد. رگ­گیری در شرایط یکسان و با آنژیوکت شماره24 انجام شد. جهت سنجش شدت درد از مقیاس اوچر استفاده شد.

نتایج نشان داد هر دو روش موسیقی­ و طب فشاری در کاهش شدت درد ناشی از رگ­گیری در کودکان موثر هستند. با توجه به تاثیر بیشتر موسیقی­ نسبت به طب فشاری در کاهش شدت درد ناشی از رگ­گیری، می­توان استفاده از این روش را در هنگام رگ­گیری در کودکان پیشنهاد نمود.